Lãng phí hàng tỷ đồng mua máy móc hiện đại nhưng không sử dụng. Chỉ vì thiếu nhân lực?

Vụ việc hàng loạt máy X-quang ở các cơ sở y tế ở Quảng Ngãi được đầu tư hàng tỷ đồng nhưng không được sử dụng gây xôn xao dư luận thời gian qua. Vậy, nguyên nhân do đâu dẫn đến tình trạng lãng phí trên?

 

Lãng phí thiết bị y tế hiện là thực tế nhức nhối trong các cơ sở y tế. Ảnh minh họa

Để lý giải nguyên nhân của vụ việc, ngày 21/8 Ông Phạm Lương Sơn – Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam cho biết: " Hiện tượng đó đúng. Một số bệnh viện tuyến huyện được đầu tư máy móc, chủ yếu là máy chụp X - quang từ nhiều nguồn tài chính. Đầu tư máy nhưng đầu tư chưa đồng bộ. Các cơ sở có máy nhưng lại thiếu nhân lực đạt chuẩn nên BHXH đã từ chối thanh toán, dẫn đến việc máy móc bám bụi, không được sử dụng"

Cũng theo ông Sơn, việc lãng phí này đã diễn ra từ năm 2014, nhiều địa phương như Hải Phòng, Quảng Ninh, Cần Thơ, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Cà Mau… đã từng phản ánh. Nhiều địa phương đã phải “treo máy” vì không có kỹ thuật viên, không đủ nhân lực đảm bảo đủ điều kiện nên họ không làm nữa. Nhưng các cơ sở y tế ở Quảng Ngãi vẫn làm.

Trước đó, nhiều cơ sở y tế huyện ở tỉnh Quảng Ngãi đã lên tiếng về việc các máy X-quang được đầu tư tại huyện đang trong tình trạng “đắp chiếu”. Cụ thể, năm 2013, Trung tâm y tế huyện Trà Bồng được đầu tư máy chụp X-quang theo dự án hỗ trợ vùng y tế duyên hải Nam Trung Bộ đầu tư với kinh phí hơn 1 tỷ đồng. Ban đầu máy được vận hành đều nhưng cuối năm 2015 thì phải ngưng hoạt động vì không có cán bộ chụp X-quang có bằng cử nhân.

Tương tự, trung tâm y tế huyện Tây Trà được đầu tư máy X-quang nhưng không có bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh nên kỹ thuật này do y sỹ đảm nhận.

Ông Bùi Quang Danh – Phó Giám đốc BHXH Quảng Ngãi cho biết, tại một số cơ sở y tế việc thực hiện chẩn đoán hình ảnh như X-quang, MRI, CT-Scanner… lại không do bác sĩ chuyên khoa X-quang có chứng chỉ hành nghề đọc và kết luận, kết quả xét nghiệm không được trưởng khoa xét nghiệm là bác sĩ hoặc cử nhân sinh học, cử nhân hoá học hoặc dược sỹ, kỹ thuật viên xét nghiệm (tốt nghiệp CĐ, ĐH) có chứng chứng chỉ hành nghề ký duyệt.

Trước tình hình đó, tháng 6/2016, Bộ Y tế cũng có công văn 3356 hướng dẫn khi thanh toán BHYT liên quan đến đọc và ký kết luận cận lâm sàng. Theo đó, đối với các cơ sở chưa có nhân lực đạt chuẩn, Sở Y tế phải điều động bác sĩ từ tuyến trên về để thẩm định và ký xác nhận vào các xét nghiệm, chụp X-quang hợp lý, đúng quy trình để làm cơ sở thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT.

Ông Sơn cho rằng: "Cách giải quyết vấn đề này không khả thi. Thể hiện ngay trong vụ việc ở Quảng Ngãi. Sở Y tế Quảng Ngãi thành lập các đoàn chuyên môn cũng chưa thực hiện. Cơ quan BHXH chưa thanh toán được. Đầu tư nếu không đồng bộ sẽ lãng phí. Bác sĩ bệnh viện huyện với KTV chụp ra cái đó, người ta không hiểu kết quả đó có ứng dụng trong chẩn đoán hay không. Mang kết quả đó lên bệnh viện tuyến trên họ cũng không dùng lại, lại chụp tiếp, gây lãng phí. Siêu âm, điện tim, xét nghiệm sinh hoá máu tại xã bỏ, lên huyện bỏ, lên tỉnh bỏ, lại lên tuyến TW làm lại. 4 lần phải làm lại 4 lần hứng chịu tia xạ… Bệnh nhân không sung sướng gì"

Như vậy, việc Bộ Y tế yêu cầu “hậu kiểm” các kết quả xét nghiệm, X-quang nói trên chỉ có tác dụng “đối phó” thanh toán BHYT chứ khó lòng đảm bảo chất lượng của các xét nghiệm, X-quang khi các xét nghiệm này không được cán bộ y tế có tay nghề, được đào tạo bài bản thực hiện.

Mới đây, Bộ Y tế đã yêu cầu các Thủ trưởng cơ sở khám chữa bệnh, bác sỹ ký các kết quả xét nghiệm, X-quang chịu trách nhiệm trước pháp luật về các nội dung thẩm định nêu trên. Do đó, không ít bác sĩ đã từ chối ký vào kết quả vì không chắc là kết quả có thực chính xác hay không.

Ông Sơn nói: “Quan điểm của cơ quan BHXH chia sẻ khó khăn của ngành y tế nhưng cần có giải pháp quyết liệt đồng bộ hơn. Ngay khi đầu tư thì tính đầu tư thế nào để có hiệu quả, chỉ đầu tư khi có nhân lực. Không cần đào tạo 6 năm, 10 năm như bác sĩ chuyên khoa. Chỉ là cử nhân cấp chứng chỉ chẩn đoán là được. Không để xảy ra tình trạng máy được trang bị (chủ yếu nguồn viện trợ) tiền tỷ, làm ra không ai công nhận kết quả đó, không được làm nữa, không được thanh toán. Ngành y tế cử các cán bộ có chứng chỉ chuyên môn xuống BV huyện thì chỉ là giải pháp tình thế".

"Nếu bác sĩ tiếp nhận bệnh nhân đến điều trị, nếu cần chụp lại vẫn phải cho làm lại nhưng phải ghi rõ lí do tại sao cho làm lại. Như vậy bác sĩ sẽ phải đầu tư chất xám, sờ nắn gõ nghe, chưa đủ điều kiện chẩn đoán cho đi chụp lại, có thể sử dụng kĩ thuật cao hơn. Bác sĩ chịu trách nhiệm về việc đó"- ông Sơn nói thêm.
 

Nguồn: laodong.com.vn